Podstawy prawne działania, kompetencje

Przepisy określające tryb działania oraz kompetencje Sejmiku Województwa Wielkopolskiego

Ustrój oraz zakres działalności Samorządu Województwa Wielkopolskiego określają:

• ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (tekst jednolity: Dz. U. z 2023 r. poz. 1688),
• Statut Województwa Wielkopolskiego (tekst jednolity: Dz. Urz. Woj. Wielk. z 2018 r. poz. 8635).

Organizację wewnętrzną i tryb pracy Sejmiku określa Regulamin Sejmiku Województwa Wielkopolskiego (stanowiący załącznik do Uchwały Nr XXXVI/706/21 Sejmiku Województwa Wielkopolskiego z 29 listopada 2021 r.).

Sejmik województwa jest organem stanowiącym i kontrolnym województwa. Kontroluje działalność zarządu województwa oraz wojewódzkich samorządowych jednostek organizacyjnych. Kadencja sejmiku trwa 5 lat, licząc od dnia wyborów, a w jego skład wchodzą radni wybrani w wyborach bezpośrednich. Sejmik obraduje na sesjach, a wszelkie rozstrzygnięcia, należące do jego kompetencji, podejmuje w formie uchwał. W sprawach, w których Sejmik nie realizuje swoich uprawnień stanowiących może wyrażać opinie, podejmować apele i zajmować stanowiska. Do pomocy w wykonywaniu zadań Sejmik powołuje komisje stałe oraz może powołać komisje doraźne.

Do wyłącznej właściwości sejmiku województwa należy:

1. stanowienie aktów prawa miejscowego, w szczególności:
   1. statutu województwa,
   2. zasad gospodarowania mieniem wojewódzkim,
   3. zasad i trybu korzystania z wojewódzkich obiektów i urządzeń użyteczności publicznej;
2. uchwalanie strategii rozwoju województwa;
3. uchwalanie planu zagospodarowania przestrzennego;
4. podejmowanie uchwały w sprawie trybu prac nad projektem uchwały budżetowej;
5. podejmowanie uchwały w sprawie szczegółowości układu wykonawczego budżetu województwa, z zastrzeżeniem, że szczegółowość ta nie może być mniejsza niż określona w odrębnych przepisach;
6. uchwalanie budżetu województwa;
7. określanie zasad udzielania dotacji przedmiotowych i podmiotowych z budżetu województwa;
8. rozpatrywanie sprawozdań z wykonania budżetu województwa, sprawozdań finansowych województwa oraz sprawozdań z wykonywania wieloletnich programów województwa;
9. podejmowanie uchwały w sprawie udzielenia lub nieudzielenia absolutorium zarządowi województwa z tytułu wykonania budżetu województwa;
10. rozpatrywanie raportu o stanie województwa oraz podejmowanie uchwały w sprawie udzielenia lub nieudzielenia zarządowi województwa wotum zaufania z tego tytułu;
11. uchwalanie, w granicach określonych ustawami, przepisów dotyczących podatków i opłat lokalnych;
12. podejmowanie uchwał w sprawie powierzenia zadań samorządu województwa innym jednostkom samorządu terytorialnego;
13. uchwalanie "Priorytetów współpracy zagranicznej województwa";
14. podejmowanie uchwał w sprawie uczestnictwa w międzynarodowych zrzeszeniach regionalnych i innych formach współpracy regionalnej;
15. wybór i odwołanie zarządu województwa oraz ustalanie wynagrodzenia marszałka województwa;
16. rozpatrywanie sprawozdań z działalności zarządu województwa, w tym w szczególności z działalności finansowej i realizacji programów, o których mowa w pkt 2;
17. powoływanie i odwoływanie, na wniosek marszałka województwa, skarbnika województwa, który jest głównym księgowym budżetu województwa;
18. podejmowanie uchwał w sprawie tworzenia stowarzyszeń i fundacji oraz ich rozwiązywania, a także przystępowania do nich lub występowania z nich;
19. podejmowanie uchwał w sprawach majątkowych województwa dotyczących:
    1. zasad nabywania, zbywania i obciążania nieruchomości oraz ich wydzierżawiania lub wynajmowania na czas oznaczony dłuższy niż 3 lata lub na czas nieoznaczony, o ile ustawy szczególne nie stanowią inaczej; uchwała sejmiku województwa jest wymagana również w przypadku, gdy po umowie zawartej na czas oznaczony do 3 lat strony zawierają kolejne umowy, których przedmiotem jest ta sama nieruchomość; do czasu określenia zasad zarząd może dokonywać tych czynności wyłącznie za zgodą sejmiku województwa,
    2. emitowania obligacji oraz określania zasad ich zbywania, nabywania i wykupu,
    3. zaciągania długoterminowych zobowiązań zaliczanych do tytułu dłużnego, o którym mowa w art. 72 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 869, z późn. zm.),
    4. ustalania maksymalnej wysokości pożyczek i kredytów krótkoterminowych zaciąganych przez zarząd województwa oraz maksymalnej wysokości pożyczek i poręczeń udzielanych przez zarząd województwa w roku budżetowym,
    5. tworzenia spółek prawa handlowego lub spółdzielni i przystępowania do nich oraz określania zasad wnoszenia wkładów, a także obejmowania, nabywania i zbywania udziałów i akcji,
    6. tworzenia, przekształcania i likwidowania wojewódzkich samorządowych jednostek organizacyjnych oraz wyposażania ich w majątek,
    7. wyrażenia zgody na zawarcie umowy, o której mowa w art. 59a ust. 1 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (tekst jednolity: Dz. U. z 2022 r. poz. 547 z późn. zm.), 
20. podejmowanie uchwał w sprawie zasad udzielania stypendiów dla uczniów i studentów;
21. podejmowanie uchwał w innych sprawach zastrzeżonych ustawami i statutem województwa do kompetencji sejmiku województwa;
22. uchwalanie przepisów dotyczących organizacji wewnętrznej oraz trybu pracy organów samorządu województwa. 

Działalność Sejmiku Województwa Wielkopolskiego jest jawna. Ograniczenia jawności mogą wynikać wyłącznie z ustaw. Jawność działania sejmiku województwa obejmuje w szczególności prawo obywateli do uzyskiwania informacji, wstępu na jego sesje i posiedzenia komisji, a także dostępu do dokumentów wynikających z wykonywania zadań publicznych, w tym protokołów z sesji oraz posiedzeń komisji.